Chuyển đổi số nhà trường - Hiểu và làm như thế nào?

Đối với trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, công tác chuyển đổi số nhà trường đang được đặc biệt quan tâm để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ cho mọi hoạt động của nhà trường. Tuy nhiên, để thực hiện thành công công tác chuyển đổi số, nhà trường rất cần nhận thức đúng và lộ trình chuyển đổi phù hợp.

Năm học 2019 - 2020 và 2020 - 2021 qua đi với nhiều khó khăn bộn bề khi nhà trường phải đảm bảo mục tiêu kép vừa duy trì, phát huy thành tích trong dạy và học, vừa thực hiện tốt công tác phòng chống dịch Covid-19. Nhưng trong nguy có cơ. Nhà trường đã vững vàng vượt qua khó khăn giữ vững thành tích học sinh giỏi, thi tốt nghiệp THPT… trong những trường top đầu toàn quốc và trong tỉnh. Giáo viên, nhân viên, học sinh nhà trường đã thực sự có cơ hội để tiếp cận sâu với công nghệ để tăng hiệu quả công tác điều hành, dạy và học. Đây thực sự là thời điểm vàng cho những chuyển biến mạnh mẽ của nhà trường theo xu hướng chuyển đổi số.

Tuy nhiên, những hoạt động chuyển đổi số trong nhà trường đã diễn ra những năm 2000 cho đến năm học 2020 - 2021 chưa thực sự đồng bộ và bền vững. Với mong muốn đẩy mạnh công tác chuyển đổi số nhà trường từ năm học 2021 - 2022, Đảng ủy, Ban giám hiệu nhà trường và các bộ phận trong trường đã nỗ lực tìm hiểu từ nhiều kênh thông tin của Chính phủ, ngành giáo dục, Cộng đồng Giáo viên sáng tạo Microsoft… Một sự chuyển đổi lớn đang hứa hẹn đến với nhà trường khi nhà trường đã tổ chức thành công Hội nghị “Chuyển đổi số - Hiểu và làm như thế nào?” vào ngày 6-9-2021 vừa qua trên nền tảng Microsoft Teams.

Nhà trường đã đi đến nhận thức mới và xây dựng một lộ trình bền vững về chuyển đổi số nhà trường.

Thế nào là chuyển đổi số nhà trường?
Chuyển đổi số (Digital transformation) là quá trình chuyển đổi hoạt động xã hội từ không gian truyền thống (không gian thực) sang không gian số thông qua công nghệ mới, thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc. Chuyển đổi số là xu thế tất yếu của lịch sử loài người trong Cách mạng khoa học - công nghệ.

Giáo dục không nằm ngoài xu thế này. Trong chuyển đổi số, giáo dục là nhân tố quan trọng để hình thành Quốc gia số, Chính quyền số, Thành phố thông minh… Giáo dục là một bộ phận của Quốc gia số, Chính quyền số, Thành phố thông minh… và là nơi cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các yếu tố đó.

Trong xu thế chung, Chuyển đối số nhà trường là quá trình chuyển đổi hoạt động nhà trường từ không gian truyền thống sang không gian số thông qua công nghệ mới (thay đổi phương thức điều hành, giáo dục, dịch vụ công…), hướng tới xây dựng trường học thông minh.

Nhưng không phải mọi hoạt động của con người nói chung, mọi hoạt động nhà trường nói riêng đều được số hóa. Với những hoạt động đặc thù mang tính cảm xúc vẫn cần duy trì toàn bộ hoặc một phần theo không gian truyền thống.

Chúng ta có thể hình dung Trường học thông minh theo mô hình sau:

Mô hình 1: Trường học thông minh trong Quốc gia số (đề xuất).


Mô hình 2: Lát cắt trường học thông minh (đề xuất).

(Theo tham luận “Vietnam’s Edtech overview” tại Hội thảo, trình diễn, giới thiệu mô hình và công nghệ ứng dụng trong giáo dục - Sở KHCN phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo
Nam Định tổ chức ngày 27, 30/7/2021)

Yêu cầu trong chuyển đổi số nhà trường định hướng trường học thông minh cần đảm bảo phục vụ được cho nhiều nhóm đối tượng (người học, người dạy, quản lý trường, quản lý giáo dục, phụ huynh), tăng năng suất dạy học cho người dạy, tạo hiệu năng học tập cao cho người học, đáp ứng tính sáng tạo bằng việc ứng dụng ICT linh hoạt, đáp ứng tính hệ thống theo tiêu chuẩn của hệ thống giáo dục quốc gia, quốc tế đặt ra.

Chuyển đổi số nhà trường - cùng nhau bắt đầu và cùng nhau thực hiện
Chuyển đổi số nhà trường định hướng trường học thông minh chưa và sẽ không có hình mẫu tiêu chuẩn, mà là sự tự nhận thức và sáng tạo của nhà trường trong triển khai. Việc triển khai chuyển đổi số nhà trường cũng sẽ không dễ dàng thực hiện, sẽ có những thất bại, nhưng đây là việc cần phải làm, nên làm để duy trì tính tiên phong của trường THPT chuyên Lê Hồng Phong trong giáo dục tỉnh Nam Định và xa hơn là vươn tầm khu vực, quốc tế.

Do vậy, trước khi triển khai, tất cả các bộ phận của nhà trường (lãnh đạo, giáo viên, nhân viên) cần thấu hiểu, đồng tâm, cùng nhau bắt đầu và cùng nhau thực hiện.
Về quy trình triển khai, nhà trường có thể thực hiện theo định hướng chính trong mô hình chuyển đổi số tiết học sau:

Mô hình 3: Mô hình chuyển đổi số tiết học.

(Theo tham luận “Chuyển đổi số tiết học trong bối cảnh Covid hiện nay” tại Hội thảo chuyển đổi số tiết học bắt đầu từ đâu và làm như thế nào? - Mathelisa tổ chức, có sự tham gia của đại diện Bộ GDĐT ngày 22/8/2021)

Trên tinh thần triển khai học đi đôi với hành và luôn cải tiến, Ban giám hiệu đã xây dựng Kế hoạch 86/KH-THPTCLHP ngày 03/8/2021 về Ứng dụng CNTT và chuyển đổi số nhà trường năm học 2021 - 2022. Trong hội nghị ngày 6-9-2021, việc tổ chức thực hiện tiếp tục được điều chỉnh phù hợp với thực tiễn tháng 8/2021. Một nét mới trong năm học 2021 - 2022, công tác chuyển đổi số nhà trường sẽ lấy Office 365 là platform cho 80% hoạt động có yếu tố số hóa của nhà trường bên cạnh các ứng dụng khác của ngành giáo dục, ngành y tế, ngân hàng, Bảo hiểm xã hội… có liên quan (có tính liên thông liên tuyến, liên ngành với toàn quốc). Và nhà trường cũng đang hoạch định kế hoạch chuyển đổi số dài hơi hơn trong giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn năm 2030.

*
*       *

Mọi khởi đầu đều có những khó khăn, trở ngại, nhưng với sự đồng lòng, đồng tâm của toàn thể giáo viên, nhân viên, học sinh nhà trường, công tác chuyển đổi số nhà trường sẽ đạt kết quả tốt. Chúng ta có thể tin tưởng và chờ đợi một trường học thông minh mang tên THPT chuyên Lê Hồng Phong – Nam Định (Le Hong Phong high school for the gifted - Nam Dinh) sẽ vươn tầm khu vực, quốc tế từ điểm tựa 100 năm.