Hội thảo khối chuyên văn năm học 2021 - 2022: Tác phẩm văn chương – Những con đường tiếp cận.

Hướng dẫn học sinh tập làm nghiên cứu khoa học là một nhiệm vụ quan trọng, thường niên của các khối chuyên trong trường THPT chuyên. Dù là nhiệm vụ học tập chuyên sâu, với nhiều khó bỡ ngỡ nhưng nội dung này lại thú vị, hấp dẫn đối với các em học sinh và các thầy cô giáo. Trong bộn bề công việc cuối năm 14h00 ngày 11/5/2022, khối chuyên Văn đã long trọng tổ chức Hội thảo khối chuyên văn với chủ đề: Tác phẩm văn chương – Những con đường tiếp cận.

Đến dự với Hội thảo có TS Phạm Thị Huệ, Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng; cô Phạm Thị Thanh Tâm, Phó Hiệu trưởng; các thầy cô giáo Tổ Ngữ văn và toàn thể các em học sinh khối chuyên Văn. Sau các tiết mục văn nghệ độc đáo sôi nổi mang sắc màu của khối Văn, Hội thảo đã nghe báo cáo đề dẫn. Báo cáo đề dẫn đã làm nổi bật được lí do, ý nghĩa, quá trình tập làm nghiên cứu của các em học sinh đồng thời cảm ơn sự hướng dẫn khoa học nhiệt tình, hiệu quả của các thầy cô giáo. Dưới sự hướng dẫn của thầy cô, các chuyên đề báo cáo năm nay đều là những bài viết có giá trị được chọn lọc từ những hơn 200 báo cáo, bài tập chuyên đề của các em học sinh. Các báo cáo đã phổ rộng và chuyên sâu từ văn học dân gian, văn học trung đại, văn học hiện đại, văn học Việt Nam đến văn học nước ngoài … Với 7 báo cáo đến từ 6 lớp chuyên Văn, các em đã vận dụng các lí thuyết, các trường phái tiếp cận tác phẩm văn chương như Phê bình cấu trúc, giải cấu trúc; Phê bình kí hiệu học, kí hiệu học văn hóa; Phê bình sinh thái, Phê bình trực giác; Chủ nghĩa hình thức, Thực chứng, Tâm lí học, Giải thích học, Xã hội học, Văn hoá học, So sánh, Mĩ học, … để khám phá những chân trời nghệ thuật ẩn chứa trong mỗi tác phẩm.

Tôn trọng bản chất văn bản văn học như là một chỉnh thể sinh nghĩa, tạo nghĩa, các em học sinh đều đã chọn được cho mình những tác phẩm hay, có tầm vóc lớn về nội dung tư tưởng cũng như độc đáo cách tân về hình thức nghệ thuật. Trong quá trình tiếp cận tác phẩm văn học các em vừa giữ được góc nhìn hồn nhiên, độc đáo của chủ thể người đọc và bổ sung thêm vào chiều sâu khoa học qua những con đường tiếp cận tác phẩm văn học theo các lí thuyết tiếp nhận hiện đại phương Tây. Hội thảo lần lượt được nghe những báo cáo tâm đắc, khoa học, bài bản, có chất lượng chuyên môn cao. Đó là các đề tài:

• Bản sắc dân tộc Việt Nam qua Sự tích trầu cau của em Trần Mai Linh lớp 10 Văn 1 do cô giáo Nguyễn Thanh Hương hướng dẫn;
• Các loài thảo mộc trong chùm thơ Thuật hứng của Nguyễn Trãi dưới góc nhìn phê bình sinh thái của em Phạm Vũ Minh Thu lớp 10 văn 2 do cô giáo Nguyễn Hương Quỳnh hướng dẫn;
• Chuyện cái chùa hoang ở huyện Đông Triều (Nguyễn Dữ) dưới góc nhìn văn hóa  của em Nguyễn Khánh Chi lớp 12 Văn 2 do cô giáo Cao Thị Huệ hướng dẫn;
• Tiếp cận truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu), Muối của rừng (Nguyễn Huy Thiệp) từ góc nhìn phê bình sinh thái của em Đoàn Phương Tú lớp 11 Văn 1 do cô giáo Vũ Thanh Huyền hướng dẫn;
• Dấu ấn dòng ý thức trong văn học Việt Nam qua tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” của nhà văn Bảo Ninh của em Nguyễn Thị Hà Anh 11 Văn 2 do thầy giáo Đoàn Văn Hiệu hướng dẫn;
• “Những người khốn khổ” (Victor Hugo), “Những kẻ tủi nhục” (Dostoevsky) - Từ nguồn chung ... đến những dòng riêng  của em Mai Thu Duyên 11 Văn 2 do thầy giáo Đoàn Văn Hiệu hướng dẫn;
• Tiếp cận Biến dạng của Kafka từ phương pháp phê bình trực giác của em Phạm Hương Nhi lớp 12 Văn 1 do cô giáo Đỗ Hương Giang hướng dẫn.

Ghi nhận và động viên quá trình tập làm nghiên cứu khoa học của các em học sinh, cô Phạm Thị Thanh Tâm, Phó Hiệu trưởng đã lên phát biểu, trao quà và giấy chứng nhận cho các đề tài tham gia báo cáo tại Hội thảo.

Hội thảo đã thành công tốt đẹp, mở ra những chân trời hi vọng mới. Hội thảo không chỉ là nơi kết nối, hội ngộ những tình yêu văn học mà còn phác thảo, định hướng con đường dung hòa, cộng hưởng và thăng hoa giữa giá trị nội tại của tác phẩm văn học với tư cách tự nó – với sự đồng sáng tạo của tiếp nhận – với góc nhìn ngoài nó trong tiếp cận hiệu quả tác phẩm văn chương. Đây sẽ là tiền đề quan trọng, dấu mốc ý nghĩa cho việc tiếp cận chương trình Ngữ Văn 2018, đặc biệt là chương trình chuyên THPT những năm tiếp theo và cũng là điểm tựa cho những thành công vang dội cho những Hôi thảo khối chuyên Văn những năm tiếp theo.

Dưới đây là một số hình ảnh của Hội thảo.

- Đoàn Văn Hiệu -