Phương pháp khám phá bản thân trong định hướng nghề nghiệp

I. Khám phá bản thân là gì?

Khám phá bản thân là quá trình nhận thức được những điểm khác biệt của mình với người khác về điểm mạnh, điểm yếu, mong muốn… Đồng thời nhận biết được những tiềm năng có thể phát triển trong con người ta thông qua những phương pháp khám phá cụ thể.

Điều đó cho thấy Khám phá bản thân chính là trả lời câu hỏi: “Tôi là ai?”. Mà trong câu hỏi tôi là ai ấy lại là rất nhiều thứ để khám phá như điều mong muốn, sở trường, sở thích, đam mê, điểm mạnh… của mình.

Khám phá bản thân là một điều không quá khó nhưng lại chẳng hề dễ dàng. Muốn khám phá chính mình thì cứ không phải là cứ ngồi nghiền ngẫm là sẽ ra, mà chúng ta phải có những phương pháp nhất định.

II. Khám phá bản thân có vai trò như thế nào trong hướng nghiệp?

Cần khẳng định rằng khám phá bản thân có vai trò rất quan trọng trong việc định hướng nghề nghiệp đối với các bạn trẻ. Định hướng nghề nghiệp là điều rất cần thiết ở độ tuổi 18-20. Trong các buổi hội thảo cũng như các thông tin hướng nghiệp thường thấy thì bước đầu tiên trong định hướng nghề nghiệp là thấu hiểu bản thân mình, cũng là việc khám phá bản thân.

Việc khám phá bản thân sẽ giúp các bạn trẻ nhận thức chính bản thân để đưa ra những lựa chọn vê tương lai, nghề nghiệp phù hợp với bản thân mình. Thử tưởng tượng bản thân chúng ta phải học tập và làm việc một lĩnh vực mình không yêu thích, không phải sở trường động đâu hỏng đấy hoặc không phát huy, nâng cao con người mình thì sẽ buồn chán biết nhường nào.

Sai lầm lớn nhất tronh định hướng nghề nghiệp là bỏ qua bước thấu hiểu bản thân. Chính vì vậy, các bạn trẻ sẽ bị chọn sai và sau này thường hối hận về sự lựa chọn của mình. Lúc ấy vừa cảm thấy sai lầm, mà nếu làm lại thì rất tốn thời gian, công sức và tiền bạc.

Khám phá bản thân là điều quan trọng như thế nhưng ở độ tuổi 18-20 không phải ai cũng đủ trải nghiệm để khám phá chính mình. Cứ coi như khám phá bản thân chỉ là mình thích gì, đam mê gì nhưng nhiều bạn trẻ cũng khó để có câu trả lời. Ở độ tuổi này, gần như chỉ tập trung kiến thức trên lớp nên những điều này ít được để ý đến, đã trở thành nỗi khó khăn không nhỏ trong vấn đề hướng nghiệp.

III. Phương pháp khám phá bản thân

Khám phá bản thân không chỉ là nghiềm ngẫm xem mình thích gì, đam mê gì mà còn nhiều hơn thế. Chúng ta muốn khám phá chính mình thì không chỉ là những yếu tố biểu hiện ra bên ngoài mà còn những yếu tố bên trong, đó là những tiềm năng ẩn sâu mỗi con người. Eguide sẽ phân tích kỹ hơn điều này cho các bạn.

1. Khám phá bên ngoài

Khám bên ngoài chính là những thứ mà mọi người hay nói đến phổ biến. Không chỉ là xem bản thân mình có sở trường gì, mình thích điều gì, mình đam mê gì mà còn phải là mình đang ở vị trí nào, có thể đạt được những gì, thành tựu của mình là gì, sở trường ra sao, điều không thích là gì hay sở đoản như thế nào?....

Khám phá bản thân bên ngoài như thế này sẽ biết được những biểu hiện bên ngoài của bản thân mình. Phương pháp này là phương pháp đơn giản nhất và cũng được nhiều người nói đến. Đơn giản là vậy nhưng vẫn có rất nhiều bạn trẻ vẫn cảm thấy vô cùng khó khăn vì suốt bao nhiêu năm qua chỉ biết cố gắng học tập toàn diện mà không biết mình muốn điều gì cho tương lai.

Ở phương pháp này thì cách tốt nhất là chúng ta hãy tự vấn chính mình. Hãy đặt ra các câu hỏi cho bản thân dựa vào các mô típ nói trên. Lần đầu tiên để nhìn nhận mình quả thật là không hề đơn giản nhưng chúng ta hãy cố gắng thử tĩnh lặng và nhìn nhận một cách khách quan xem sao, ít nhiều chúng ta sẽ có kết quả.

Khám phá những biểu hiện bên ngoài ấy đòi hỏi ở con người ta tính cần mẫn và khách quan một chút. Chúng ta không thể nào nhìn nhận đúng bản thân trong khi cứ sợ rằng bản thân mình sẽ nhận ra mình kém cỏi và xấu hổ. Chỉ cần chúng ta viết ra các câu hỏi là có thể tự đánh giá được bản thân mình. Đây là một điều rất quan trọng để làm đệm cho việc xác định nghề nghiệp chúng ta muốn hướng tới.

2. Khám phá bên trong

Khám phá bên trong con người mình chính là việc tìm hiểu xem những tiềm năng ẩn sâu bên trong. Việc khám phá bên ngoài kia chỉ là những thứ vốn dĩ của tiềm năng ẩn sâu của chúng ta biểu hiện ra khi gặp hoàn cảnh nhất định. Các bạn đã bao giờ nghe tới trí thông minh logic, trí thông minh ngôn ngữ hay tố chất lãnh đạo chưa? Đó là những thứ cơ bản.

Thực tế trên trường học phổ thông, mọi người thường đanh giá sự giỏi giang hay kém cỏi thông qua khả năng giải toán hay giỏi tiếng Anh; hoặc cũng có thể đánh giá thông qua các chương trình truyền hình. Sự đánh giá đó liệu có đúng? Có phải những ai giỏi toán lý hóa là người đó giỏi và sẽ thành công? Đa số người VN lại cho rằng điều đó đúng và những ai giỏi toán thì thường rất đa năng.

Nhưng thực chất tổng quan trong thế giới loài người có tới 9 loại hình trí thông minh, mà trí thông minh logic (thường là toán học, con số) chỉ là 1 trong những loại hình thông minh ấy. Mỗi loại hình trí thông minh lại biểu hiện ra một sở trường hoặc năng lực nhất định. Mỗi con người sinh ra đều mang trong mình ít nhất 1 loại hình trí thông minh, và nếu biết, nắm bắt để phát huy thì sẽ rất có lợi thế.

Trên xã hội loài người cũng có rất nhiều “Kiểu người”, có tới 16 loại hình tính cách. Đây cũng là 1 cách để chúng ta khai phá và tìm ra điểm mạnh về tính cách cho mình. Nếu biết được đặc điểm về tính cách của bản thân và lựa chọn cho mình ngành nghề phù hợp thì chắc hẳn chúng ta sẽ rất thích thú, hào hứng học tập và rèn luyện.

Nếu tìm ra được điểm mạnh của bản thân mình thông qua việc khám phá loại hình trí thông minh và loại tính cách của bản thân thì chúng ta đang nắm giữ được một quyền lực rất lớn cho bản thân mình. Chúng ta sẽ không phải quá vất vả với những thứ mà tưởng như là phù hợp.

2 loại khám phá bản thân trên đều thật sự rất quan trọng trong việc khám phá những tiềm năng ẩn sâu trong bản thân mình. Nếu khám phá được thì đây là tiền đề để chúng ta tự tin hơn, học tập làm việc theo năng lực sẵn có, theo sở trường và kết quả đem lại chắc chắn sẽ tốt hơn.

Dẫu biết là quan trọng nhưng làm sao để biết trí thông minh hay tính cách của mình là gì? Điều này chúng ta có thể tự nghiền ngẫm bản thân xem từ bé đến bây giờ chúng ta nổi trội và hứng thú với những môn học như thế nào. Hoặc chúng ta thích làm những điều vặt vãnh gì nhất. Nhìn lại chính mình và đặt câu hỏi là cách đơn giản nhất.

Có một cách khác đỡ tốn thời gian hơn và hiệu quả cao hơn đó là việc tham gia các bài test bản thân. Nhưng lưu ý rằng những bài test trên mạng thường thấy hiện nay thì rất nhiều bài test khám phá bản thân không đảm bảo được chất lượng, dẫn đến kết quả đưa ra sai lệch, càng làm chúng ta đi sai đường hơn.

Test khám phá bản thân để định hướng nghề nghiệp là điều lại càng phải cẩn thận và cần nguồn thông tin chất lượng hơn nữa. Không những thận trọng với những bài test chưa được công nhận chất lượng mà còn phải cân nhắc với những kết quả bài test đưa ra chưa đáp ứng mục tiêu hướng tới của bản thân là hướng nghiệp. Đó là một trở ngại lớn.

Để có những bài kiểm tra hiệu quả và nhắm đúng mục tiêu định hướng nghề nghiệp thì nên tham khảo các bài của các trang giáo dục hoặc trang hướng nghiệp uy tín. Nhưng trớ trêu là các trang ấy lại rất ít và không phải là hoàn toàn đảm bảo. Các bạn trẻ có thể tham khảo bài test tại được rất nhiều bạn trẻ tham gia và đã được công nhận chất lượng. Tham gia làm bài test tại https://novai.vn/exam-intel/choose?type=mtil

IV. Những điều lưu ý về khám phá bản thân

Khám phá bản thân là một quá trình nghiên cứu bản thân mình, nó không khó nếu như chúng ta biết rõ các phương pháp. Đừng quên khám phá bản thân là một bước quan trọng nhất và sau này bạn có hối hận với sự lựa chọn ngành nghề, hướng đi cho mình hay không sẽ phụ thuộc vào bạn hiểu mình nhiều như thế nào ở hiện tại.

Việc khám phá bản thân không đảm bảo được sự thành công chắc chắn hay viên mãn nào cả. Nó chỉ giúp chúng ta có được những nhìn nhận quan trọng để bắt đầu xây dựng những định hướng đúng đắn. Nó là một yếu tố quan trọng khi chúng ta biết cách nắm bắt thì sẽ phát huy được những thứ “vốn dĩ thuộc về mình”.

V. Một số bài test để khám phá bản thân
1. Bài test nhanh trên giấy (làm 15 phút – trắc nghiệm đặc tính nghề nghiệp): có thể làm ngay tại lớp: Trắc nghiệm Holland
2. 9 bài test trắc nghiệm làm tại nhà (cần có thời gian khám phá tỷ mỷ hơn – bằng tiếng Anh)
Nào, giờ là lúc bạn khơi dậy niềm đam mê đích thực trong chính con người bạn bằng cách cùng Ms. Hehe trải nghiệm với 12 bài test giúp bạn khám phá bản thân khi chọn nghề nhé, càng hiểu rõ về bản thân, thì sẽ càng dễ dàng hơn cho bạn trong quá trình học tập, tìm việc, nghề nghiệp tương lai.
1. “WHO AM I?” (http://you.visualdna.com/quiz/whoami#/quiz)
Cái test này rất là hay, thay vì phải trả lời các câu hỏi một cách nhàm chán, bạn có thể lựa chọn giữa các hình ảnh sinh động và trực quan hơn.
2. 16 PERSONALITIES (https://www.16personalities.com/free-personality-test)
Một trong những bài test uy tín nhất, dựa trên nghiên cứu của Carl Gustav Jung và bài test nổi tiếng Myers-Briggs, 16 Personalities giúp bạn khám phá xem mình là hướng nội hay hướng ngoại, xu hướng làm việc nơi công sở như thế nào, điểm mạnh điểm yếu ra sao.
3. TEST COLOR (http://www.testcolor.com/personalitytest/personalitytest.php)
Cái test này khá là ngộ, nó sẽ cho bạn một bảng màu, đầu tiên bạn chọn những màu từ thích nhất đến ghét nhất. Xong sau đó lại chọn từ ghét nhất đến thích nhất. Từ những lựa chọn đó, sẽ cho ra kết quả của bạn về kĩ năng lãnh đạo, quản lý và trí tưởng tượng.
 
CÁC BÀI TEST VỀ IQ
4. SEE MY PERSONALITY (http://www.seemypersonality.com/IQ-Test)
Test này giúp bạn thử xem bạn thuộc não trái hay não phải.
5. THE MENSA IQ TEST (https://www.mensa.org/workout)
Bài test thuộc một cộng đồng lâu đời nhất về IQ.
 
CÁC BÀI TEST VỀ EQ
6.INSTITUTE FOR HEALTH AND HUMAN POTENTIAL (http://www.ihhp.com/free-eq-quiz/)
Các câu hỏi ngắn và đơn giản về cách bạn phản ứng trong từng tình huống cụ thể. Ngoài kết quả ra còn có các hướng dẫn để bạn cải thiện EQ.
7. GOLEMAN’S EQ TEST (http://www.arealme.com/eq/en/)
Một bài test rất nổi tiếng dựa trên cuốn sách Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ của tác giả Daniel Goleman.
 
TÌM HIỂU THÊM VỀ NGHỀ NGHIỆP BẢN THÂN
8. SOKANU CAREER ASSESSMENT (http://www.sokanu.com/)
Đây là một bài test sẽ giúp bạn định hướng xem bạn phù hợp với ngành nghề, công việc nào.
9. ĐỊNH VỊ 16 LOẠI TÍNH CÁCH VỚI MBTI (http://langmaster.edu.vn/mbti)
Bạn thuộc nhóm tính cách nào? Điểm mạnh của bạn là gì? Công việc nào phát huy hết tiềm năng của bạn?

- Ban giáo dục hướng nghiệp tổng hợp -