Câu đối nơi ngôi trường trăm tuổi - đẹp hôm nay và vững mạnh mai sau

Vốn là nét đẹp của văn hóa truyền thống, câu đối không chỉ mang tính thẩm mĩ, tôn lên vẻ đẹp của không gian sống mà còn hàm chứa những tư tưởng, triết lí sống sâu sắc. Nhân sự kiện 100 năm thành lập trường, 60 năm trường mang tên Tổng Bí thư Lê Hồng Phong, trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, Nam Định đã chọn đôi câu đối: Dạy giỏi, học chăm, bền điểm tựa; Tâm trong, trí sáng, vững tiên phong, như điểm nhấn ghi lại thời khắc quan trọng của một thế kỉ trồng người và cũng là kiên định hơn nữa những giá trị cốt lõi, những triết lí giáo dục căn cốt của nhà trường trong chặng đường phía trước.

Vế thứ nhất của câu đối Dạy giỏi, học chăm, bền điểm tựa đã xác định đặc trưng của ngành giáo dục với hai nhiệm vụ trung tâm dạy – học và cũng làm làm nổi bật vẻ đẹp truyền thống của trường THPT chuyên Lê Hồng Phong. Chính nhờ điểm tựa dạy giỏi, học chăm mà trong suốt hơn một thế kỉ qua nhà trường đã gặt hái được nhiều thành tích và xác lập nhiều thành tựu. Không chỉ phát hiện, bồi dưỡng mũi nhọn khi đào tạo nhiều học sinh giỏi Quốc gia, khu vực và Quốc tế, nhà trường còn góp phần tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao, những công dân ưu tú cho công cuộc dựng xây và bảo vệ đất nước. Dạy giỏi, học chăm vừa là điểm tựa đồng thời cũng là một giá trị truyền thống mà mỗi thành viên của đại gia đình Lê Hồng Phong cần phải giữ gìn và phát huy ở hiện tại và tương lai.

Vế thứ hai của câu đối Tâm trong, trí sáng, vững tiên phong, nếu nhìn ở phía người thầy, trí tuệ và nhân cách sẽ là tấm gương, bài học đầu tiên thuyết phục nhất đối với học trò. Để là một nhà giáo dục thành công, người đồng hành tinh anh, người truyền cảm hứng cho mỗi thế hệ học sinh thì mỗi người thầy luôn phải nuôi dưỡng tâm trong, bồi đắp trí sáng. Trí và tâm luôn phải song hành với nhau và đôi khi nhân cách cần là điểm khởi đầu cho mọi khởi nguồn của người thầy. Nếu nhìn ở chủ thể học trò, tâm trong, trí sáng đã xác định phẩm chất năng lực cũng như quan niệm giáo dục toàn diện cho người học. Dạy chữ song hành với dạy người. Trí tuệ hài hòa với tâm hồn để có những người học vừa hồng vừa chuyên. Nó cũng là đôi bàn chân vạn dặm, là nguồn lực dồi dào để mỗi người học khai phóng bản thân, kiến tạo thành tựu, sống đẹp và hạnh phúc.

Mặt khác, trong mối tương quan của hai vế câu đối, trên góc nhìn về người thầy: tâm trong, thiện tâm, tâm huyết … chính là chìa khóa quan trọng làm nên một người thầy dạy giỏi, người thầy truyền cảm hứng. Tâm trong, trí sáng không chỉ là gốc rễ làm nên giá trị con người mà còn là then chốt cho mỗi người thầy đứng vững trước cám dỗ, vượt qua khó khăn, hết mình vì học trò, vì sự nghiệp giáo dục. Với học trò, việc chăm chỉ, cần cù là một phẩm chất quan trọng để thành công nhưng không vì thế mà xem nhẹ trí tuệ, tố chất, tài năng mà điều này lại là vấn đề sống còn của mỗi trường chuyên. Khai phóng những tiềm năng, đánh thức nội lực, sự sáng tạo ở mỗi người học và thắp sáng ở học sinh sự kiên trì bền bỉ, phương pháp tự học thì thành công, thành quả ắt sẽ đến. Những giải Nhất Quốc gia, giải Vàng Quốc tế, những thế hệ người học đã trường thành từ mái trường Lê Hồng Phong là minh chứng chân xác, thuyết phục nhất cho quy luật tưởng chừng như giản đơn này. Và vấn đề dạy và học, trí và tâm đó luôn phải được kết nối giữa quá khứ - bền điểm tựa với tương lai – vững tiên phong. Những giá trị cốt lõi, những thành tựu của truyền thống phải luôn được nhận thức sâu sắc để được gìn giữ, phát huy từng phút từng giờ như là điểm tựa quan trọng, bệ phóng cho những khát vọng nhân văn của hiện tại và tương lai.

Câu đối đánh dấu cho sự kiện trăm năm nay được hiện hữu thường ngày tại hai bên sân khấu nhà D. Những mong, mỗi sớm, thầy và trò trường THPT chuyên Lê Hồng Phong đến lớp, bước qua cổng trường, hai câu đối đó sẽ tạo thêm động lực, niềm tin cho mỗi thành viên của ngôi trường trăm tuổi quyết tâm dạy giỏi, học chăm, kiên định rèn luyện tâm trong, trí sáng để giữ vững truyền thống, bản lĩnh, sáng tạo trên hành trình đến với vị trí tiên phong.

-Đoàn Văn Hiệu-